جوک های خنده دار و طنز با اتفاقات سیاسی

آنچه که این روزها در قالب جوک و لطیفه پس از هر واقعه و اتفاقی تمام فضای جامعه را در بر می گیرد بیشتر شبیه انفجاری از پیامک ها و مطالب اینترنتی است تا زبانی برای بیان انتقاد سیاسی...

این روزها حجم زیادی از مطالب رد و بدل شده بین افراد در فضای مجازی و یا جمع دوستان و مهمانی های خانوادگی به جوک ها و مطالب فکاهی اختصاص دارد که بی توجه به مضمون آن و بدون در نظر گرفتن هیچ چارچوب و قاعده ای بین افراد دست به دست می شود. جوک هایی که یا قوم و قبیله را دست مایه شوخی قرار داده اند و یا مسایل روز سیاسی و اجتماعی کشور را با زبان طنز واگویه می کنند غافل از اینکه این نوع از سرگرمی آسیب های فراوانی از ضربه به زبان و ادبیات گرفته تا تخریب مبنای توسعه کشور را به دنبال دارد.

وای از وایبر

وایبر، تانگو، تلگرام و واتس آپ از جمله نرم افزارهایی هستند که با فتح همه جانبه فضای مجازی و با کمک اینترنت روی بیشتر گوشی های تلفن همراه جا خوش کرده اند و از قضا بیشتر کاربران هم از قشر جوان جامعه هستند اینجاست که جمله معروف فضای مجازی و پیشرفت تکنولوژی شمشیر دولبه است مصداق پیدا می کند چرا که بیشتر مطالبی که در این فضا و با کمک چنین برنامه هایی بین گروه های مختلف در حال گردش است حداقل در کشور ما مربوط به مطالب طنز و جوک ها است. مطالبی که محتوای چندانی ندارد و با ساختمانی پوچ و توخالی طراحی شده که تنها برای ثانیه هایی لبخند را بر لب می نشاند اما در مقابل رد پاهایی از خود برجا می گذارد که سالها اثر تخریبی آن قابل جبران نیست.

جامعه آبستن انفجار پیامکی

این در حالی است که با وقوع یک حادثه اجتماعی از ماجرای اسید پاشی گرفته تا تعرض پلیس های عربستانی و یا توافق هسته ای در محتوای جوک ها نفوذ کرده است. برخی از این مطالب طنز چنان با معانی عمیقی همراه است که انگار ساعت ها برای طراحی آنها وقت صرف شده است. هرچند زبان طنز را باید شیوه ای برای بیان انتقادات در نظر گرفت اما آنچه که این روزها در قالب جوک و لطیفه پس از هر واقعه و اتفاقی تمام فضای جامعه را در بر می گیرد بیشتر شبیه انفجاری از پیامک ها و مطالب اینترنتی است تا زبانی برای بیان انتقاد. البته از این موضوع هم نباید غافل شد که رد و بدل کردن جوک بین افراد راهی برای تخلیه روانی مردم محسوب می شود اما آنچه که درباره این موضوع نگران کننده است یکی همه گیری و ازدیاد غیرقابل انکار آن و دیگری آسیب های فراوانی است که به دنبال باب شدن طراحی جوک در پی هر اتفاق سیاسی و اجتماعی متوجه جامعه می شود.

ضررهای بلند مدت یک لبخند کوتاه

هنوز یک ساعت از انتشار خبری درباره یک اتفاق نگذشته است که صدای پیامک تلفن همراه به صدا در می آید و مطلبی طنز و جوکی ساختگی بدون ملاحظه هیچ آداب و ترتیبی دست به دست بین افراد منتقل می شود ماجرایی که اصل تلخی و یا شیرینی آن به هیچ وجه مورد توجه افراد نیست و آنها تنها برای لبخندی کوتاه همه چیز را فدا کرده اند. این موضوع از چند جنبه گوناگون قابل بررسی است چراکه آسیب های فراوانی در جامعه برجای گذاشته است. اینکه افراد دور هم جمع شده و برای یکدیگر پیامک طنز می خوانند خالی از اشکال نیست به ویژه اینکه عمده طرفداران این جوک ها جوانان هستند. یعنی قشر فعال و پویای جامعه به جای تمرکز بر اشتغال و تولید و کشف استعداد در زمینه فعالیت مثمر ثمر برای ساخت جوک متمرکز شده اند که نتیجه ای جز افزایش آمار بیکاری و آسیب های اجتماعی ندارد.
نکته دیگری که در جوک های رد و بدل شده باید مورد توجه قرار گیرد مضامین غیر اخلاقی برخی از این مطالب است که ادب را متاثر خواهد کرد و بدون شک در دراز مدت تاثیرات سوء این موضوع به صورت قبح شکنی بروز خواهد کرد و در نهایت این اخلاق است که قربانی جوک شده است.

نوع دیگری از این جوک ها که شاید بدترین نوع آسیب زایی را به همراه دارد جوک ها و مطالبی است که در پوشش طنز هویت ملی جامعه را نشانه رفته است. جوک های قومی و قومیتی که فرهنگ غنی ایران را تحت تاثیر قرار داده است این نوع از طنز بی محتوا که مدت ها است بین جوانان رواج دارد خطرناک ترین نوع شوخی است. این جوک ها که آبروی افراد را به طور مستقیم هدف قرار داده هویت ملی را نیز خدشه دار خواهد کرد. از این گذشته برخی نزاع ها و درگیری هایی که در مدارس و یا ادارات و مهمانی ها پدیدار می شود به دلیل یک شوخی اینچنینی بوده است.
آسیب دیگری که جوک پراکنی و انتشار مطالب طنز در فضای مجازی به دنبال داشته است تاثیر بر ادبیات غنی فارسی است. نوشتن مطالب طنز بدون در نظر داشتن اصول و قواعد نگارشی و از آن بدتر نگارش مطالب فارسی با حروف انگلیسی(فینگلیش) که در نرم افزارهای موجود اتفاق می افتد به مثابه تیشه ای است که به ریشه ادبیات فارسی فرود می آید.
بررسی نوع و محتوای جوک ها نوع دیگری از آسیب را هم نمایان می کند. اینکه با بروز هر اتفاق ساده سیاسی و یا اجتماعی بلافاصله شاهد انتشار مطالب و جوک هایی درباره آن هستیم که نشان دهنده ایجاد نوعی هیاهو ، آن هم به صورت غیرمسئولانه است این موضوع علاوه بر این که اخلاق را تحت تاثیر قرار خواهد داد باعث سیاه نمایی خواهد شد. افراد به جایی اینکه واقع بینانه با یک حادثه سیاسی و اجتماعی روبرو شوند آنرا با انتشار بی مهابا و البته آغشته به طنز بی حد و اندازه بزرگتر جلو می دهند در اصطلاح از کاه کوه می سازند. همین طرز برخورد با مشکلات موجود باعث سیاه نمایی شده و مبنای توسعه کشور را تخریب می کند. به این معنی که با دست خود از یک حادثه نه چندان مهم غولی به وجود می آوریم که رویارویی با آن برای هیچ کس مقدور نباشد.
به هر روی خندیدن و ازدیاد شادی جامعه مهم و انکار ناپذیر است و رساندن کمبودها و کاستی ها به گوش مدیران تا به حال راهی بهتر از طنز به خود ندیده است اما ساخت و پردازش چنین مطالب و جوک هایی راه رفتن روی لبه تیغ به شمار می رود لغزش در این مسیر یا باعث رنجش قوم ها و یا به خطر افتادن آبروی افراد خواهد شد. ضمن اینکه انتشار غیرمسئولانه چنین مطالبی توسعه کشور و تمرکز بر حل مشکلات را هم دستخوش تغییرات قرار خواهد داد.